Separatori lakih naftnih derivata (LND)
Separatori LND od armiranog betona
Separatori su uređaji namenjeni za tretman odnosno prečišćavanje “zaprljane” atmosferske vode čija kontaminacija nastaje spiranjem zaostalih sadržaja motornih ulja, benzina i sedimentnih čestica (peska i mulja) sa svih vrsta saobraćajnih površina (puteva, parkinga, benzinskih pumpi, industrijskih postrojenja, skladišta i sl.).
Dizajnirani su tako da gravitaciono odvajaju i zadržavaju primese lakih naftnih derivata od suspendovanih mineralnih čestica. Kao krajnji rezultat, iz uređaja izlazi voda prečišćena u kvalitetu odnosno sa parametrima definisanim relevantnim standardom odnosno normom – EN858-1,2:2008
Osnovni princip rada uređaja nastaje usled dejstva gravitacije odnosno gravitacione separacije koja nastaje kao razlika u zapreminskim težinama fluida i suspendovanih čestica.
Suspendovane čestice se spuštaju na dno uređaja – separatora u deo koji je predviđen za taloženje dok se naftni derivati izdvajaju u
gornjem delu uređaja.
Važno je izabrati odgovarajuću tehnologiju separacije za naftne derivate u zavisnosti od tipa sliva i uslova rada uređaja.
Prilikom odabira odgovarajuće tehnologije neophodno je uzeti u obzir sledeće parametre:
- veličina slivne površine
- zaštita uređaja od potencijalnog olujnog toka
- količina suspendovanih čvrstih materija u otpadnim vodama
- osetljivost separatora (zaštitna zona, zabranjena područja, itd.)
DIZAJN
Proizvode se od vodonepropusnog betona u rezeorvarima kružnog preseka prečnika Ø1000–3000 mm. U zavisnosti od mesta ugradnje separatora, koriste se najčešće liveno-gvozdeni poklopci klase opterećenja A15, B125, C250 i D400 u skladu sa EN124.
Kada se kanalizacioni sistem - kolektor nalazi na nižim kotama, mogu se koristiti armirano-betonski usponski elementi (prstenovi) prečnika 1000 mm uz upotrebu redukcionog konusa 1000/630 mm. Ulaz i izlaz se nalaze u osi separatora.
Da bi se položaj separatora prilagodio koti tla, za nivelaciju se mogu koristiti dodatni gornji elementi od betonskih prstenova koji odgovaraju prečniku tela separatora.
Moguće je i odstupanje ulazne i izlazne ose (za detalje pogledajte katalog) kao i povezivanje nekoliko ulaza.
Tipovi tehnologije separacije
Tehnologija
Tip
Efikasnost u poređenju sa Qnom*
Maksimalni protok kroz uređaj
Vrste slivne površine
Područja primene
koalescentna
ESK
< 2mg/dm3
neograničen (samo za spoljni sistem prelivanja)
manje slivne površine i slivne površine sa visokim stepenom zagađenja otpadne vode
auto servisi i auto perionice benzinske stanice manja parkirališta za automobile
mostovi
zone železnica
industrijski objekti betonske i asfaltne baze
mostovi
zone železnica
industrijski objekti betonske i asfaltne baze
lamelna
ESL-Z
< 5mg/dm3**
10-puta Qnom (NS)
veće slivne površine sa variranjem količine protoka i stepenom zagađenja otpadnih voda
Ispusti javnih atmosferskih mreža velika parkirališta i manipulativne površine logistički i distributivni centri aerodromi brze saobraćajnice autoputevi
* Rezultat dobijen ispitivanjem uređaja u skladu sa zahtevima standarda EN 858-1
** Lamelni separatori omogućavaju prečišćavanje otpadnih voda kako u slučaju nominalnog protoka (maksimalna efikasnost prečišćavanja) tako i kod protoka
većeg od nominalnog protoka, dok efikasnost tretmana opada sa povećanjem protoka
Separator postavljen u iskop dubine do 10 m ne zahteva izradu posebne temeljne ploče niti dodatne statičke proračune. Uobičajeno je da se separator
postavlja na betonsku podkonstrukciju (sloj mršavog betona) debljine minimum 10-15 cm C8/10 (B10) ili na sloj dobro nabijenog šljunka ili bilo koje druge vrste nekoherentnog tla. Separatori moraju da imaju gravitacioni dotok. U slučaju potrebe za prepumpavanjem otpadnih voda preporučuje se da se pumpna stanica nalazi iza separatora. Separator mora biti postavljen na mestu koje omogućava pristup vozila za pražnjenje tj. čišćenje.
U cilju smanjenja troškova održavanja i poboljšanja ekološke efikasnosti i sigurnosti postoji mogućnost povezivanja separatora na alarmne sisteme kao što su senzori za merenje nivoa sedimenata, senzori ulja i prelivanja. Redovno praćenje rada uređaja ogranicava potrebu za fizičkom kontrolom uređaja i skraćuje vreme potrebno za reakciju ekipe koja održava uređaj u slučaju kvara.
ESK separatori su testirani na nominalnu i maksimalnu vrednost proticaja a rezultate ispitivanja potvrdio je "Istraživacki institut za izgradnju (ITB)" iz Varšave (Poljska), izdavanjem Nacionalne tehnicke Procene ITB-KOT-2017/0212, izdanje 1.
ESK separatori predstavljaju klasu I (prema EN 858-1) i poseduju CE oznaku koja dozvoljava primenu u svim zemljama EU. Telo separatora je proizvedeno u skladu sa normom EN 1917 od betona klase najmanje C35/45, vodootporan >V8, sa upijanjem vode manjim od 5%, otporan na mraz F150 u vodi i F50 u 2% NaCl, stabilnim za naftne derivate u skladu sa EN858-1.
Koalescentni separatori ESK
U visokoefikasnim koalescentnim separatorima do odvajanja naftnih derivata dolazi usled pojave gravitacionog odvajanja nafte i vode, što je pojačano efektom koalescencije. Čvrste mineralne materije suspendovane u otpadnoj vodi se talože u procesu sedimentacije i filtracije u koalescentnom materijalu. Konstrukcija separatora usporava protok otpadne vode i istovremeno usmerava njeno odvajanje u tok otpadne vode sa derivatima nafte (uskladištenim u separatoru) i vodom. Naftni derivati lakši od vode dolaze na površinu gde se akumuliraju formirajući sloj. Male kapljice mineralnog ulja, koje nemaju dovoljnu plovnost, pri strujanju kroz koalescentni materijal (proces koalescencije) formiraju veće kapi što olakšava njihovo gravitaciono odvajanje. Potopljeni izliv sprečava da odvojene nečistoće uđu u recipijent.